گوشت تنظیم بازاری گرانتر از داخلی/ بازی با ارقام ارزی
واردات گوشت قرمز با هدف کنترل قیمت و تنظیم بازار انجام شد، اما حالا نه تنها گوشت ارزانتر نشده، بلکه بهای گوشت وارداتی از محصول داخلی هم بالاتر رفته است. اختلاف نرخ ارز، طولانی بودن روند تخصیص ارز مبادلهای و اضافه شدن سود بازرگانی و مالیات، واردات را از مأمن مردم به کابوس مصرفکنندگان تبدیل کرده است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی ایونا، چند ماه از آغاز واردات گسترده گوشت قرمز برای کنترل بازار میگذرد، اما نگاهی به تابلوی قیمت فروشگاهها، تصویری متفاوت از هدف اولیه دولت ارائه میدهد. گوشت گرم وارداتی که قرار بود «نجاتبخش سفره مردم» باشد، حالا با نرخهایی فروخته میشود که از گوشت داخلی هم پیشی گرفته است.
بر اساس اعلام وزارت جهاد کشاورزی، سقف قیمت فروش گوشتهای منجمد و گرم وارداتی از درب سردخانه به ترتیب بین ۴۳۰ تا ۶۱۰ هزار تومان برای انواع منجمد و حدود ۵۹۰ تا ۶۲۰ هزار تومان برای انواع گرم تعیین شده است. اما در واقعیت، برچسب قیمت در فروشگاههای زنجیرهای عدد دیگری میگوید: کیلویی حدود ۶۵۰ هزار تومان؛ عددی که نه با دلار مبادلهای، بلکه با ارز بازار آزاد همخوانی دارد.
مبنای تعیین قیمت گوشت وارداتی بر نرخ ارز مرکز مبادله یعنی ۸۵ هزار و ۴۰۰ تومان برای هر یورو است. اما همین فاصله میان ارز مبادلهای و نرخ توافقی که حالا از ۱۲۰ هزار تومان هم فراتر رفته باعث جهش هزینه نهایی شده است. وقتی به این شکاف ارزی، ۱۵ درصد سود بازرگانی و ۱۰ درصد مالیات بر ارزش افزوده اضافه شود، طبیعی است که قیمت تمامشده برای مصرفکننده نهایی چندان «تنظیمشده» به نظر نرسد.
دبیر انجمن تأمینکنندگان فرآوردههای خام دامی، ریشه گرانی را در «افزایش هزینههای ارزی و کندی تخصیص ارز مبادلهای» میداند.
به گفته او، فرآیند طولانی تأمین ارز باعث میشود واردکننده عملاً با نرخهای بالاتر محاسبه کند تا از زیان احتمالی جلوگیری شود.
در مقابل اما رئیس شورای تأمین دام کشور روایت دیگری دارد: «ارز مبادلهای نه تنها کمکی به کاهش قیمت نکرده، بلکه خودش عامل رشد بهای تمامشده است.»
او به مقایسه سادهای اشاره میکند: گوشت برزیلی سال گذشته در بازار ایران بین ۳۵۰ تا ۴۲۰ هزار تومان فروخته میشد، اما امروز با قیمت ۶۵۰ هزار تومان عرضه میشود؛ در حالی که هزینه تولید و حملونقل جهانی تغییر چشمگیری نکرده است.
در حال حاضر روزانه حدود ۳۰ تا ۴۰ تن گوشت گرم و منجمد از کشورهای پاکستان، برزیل و مغولستان وارد کشور میشود. این گوشتها پس از ورود، در واحدهای بستهبندی آماده و در میادین و فروشگاهها توزیع میشوند. برای مثال، گوشت گوساله جوان بدون استخوان از پاکستان با نرخ حدود ۵۹۸ هزار تومان تحویل میشود و تا به دست مصرفکننده برسد، ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان دیگر گرانتر میشود.
این اختلاف قیمت، حالا نه تنها اقتصاد خانوار را تحت فشار قرار داده، بلکه به بیاعتمادی نسبت به سیاستهای تنظیم بازار نیز دامن زده است. قرار بود گوشت وارداتی، رقابت ایجاد کند و قیمتها را مهار؛ اما در عمل، واردات هم قربانی نوسانهای ارزی، بروکراسی و سیاستگذاریهای چندپلهای شده است.
حال سوال اینجاست: وقتی گوشت وارداتی با ارز ترجیحی گرانتر از گوشت داخلی تمام میشود، این تفاوت سود کجا میرود؟
